انتشار مطلبي خلاف واقع از قول مهندس بازرگان درباره اعتقاد شهيد مظلوم آيت‌الله بهشتي به “جمهوري دموكراتيك اسلامي” به جاي “جمهوري اسلامي” كه متأسفانه اين روزها
توسط بعضي از منسوبين آن شهيد بزرگوار صورت گرفته، بار ديگر مظلوميت وي را در ابعاد جديدتري تشديد كرده است.

در اين مطلب از قول مهندس مهدي بازرگان در قالب مصاحبه‌اي كه گفته شده در سال 1367 انجام گرديده آمده است: “جزء اهداف اين شورا (شوراي انقلاب) ـ كه آن موقع اصلاً شوراي انقلاب نبود و شايد هم بود كه يادم نيست ـ ايجاد جمهوري دموكراتيك اسلامي بود و روي اين كلمه دموكراتيك، مرحوم دكتر بهشتي اصرار داشت”.

نادرست‌بودن اين ادعا براي افرادي همچون اينجانب كه در كوران حوادث سال‌هاي انقلاب تا لحظه شهادت در كنار شهيد مظلوم آيت‌الله بهشتي بودم و از جزئيات افكار و انديشه‌هاي ايشان اطلاع دارم، بسيار روشن است و نيازي به اقامه دليل ندارد. با اينحال، مراجعه به آثار باقيمانده از شهيد بهشتي شاهد گويا و غيرقابل خدشه‌اي بر بطلان ادعاي مهندس بازرگان مي‌باشد. شهيد بهشتي در ده‌ها سخنراني و مصاحبه در روزهاي قبل و بعد از همه‌پرسي تعيين نوع نظام حكومتي كه فروردين 1358 برگزار شد، با صراحت بر عنوان جمهوري اسلامي تكيه مي‌كردند و حتي يكبار نيز چيزي به نام “جمهوري دموكراتيك اسلامي” را تأييد نكردند.

در اينجا از ميان مطالب زيادي كه از شهيد بهشتي در زمينه اعتقاد ايشان به “نظام جمهوري اسلامي” دردست مي‌باشد، ‌فقط چند جمله درميآوريم:

… ببينيد بوق و كرناهاي تبليغاتيشان چه مي‌كند. اينها ناشي از حسد و رشك آمريكاست كه نمي‌تواند ببينند شما مردم، جمهوري واقعي داريد. تازه اگر شما فقط مي‌خواستيد جمهوري داشته باشيد و جمهوريتان را مقيد نبوديد يك نوع تازه از جمهوريت،‌ يعني جمهوري اسلامي بكنيد، اينقدرها دچار خشم نمي‌شدند. عامل مهم خشم اين است كه اين جمهوري مي‌خواهد به ياري خدا و با همت مردان و زنان باايمان، جمهوري تمام عيار اسلامي شود (انشاءالله) اين بار كه ما دور هم هستيم و با هم صحبت مي‌كنيم كه يك چنين پيشرفت پرارزش گرانبها را كه خداوند به بركت وحدت و مبارزه و فداكاري اين ملت و قاطعيت و درايت رهبري اين انقلاب نصيبمان كرده، چطور نگهداري كنيم؟

– بر طبق راهپيمايي‌هاي ميليوني‌تان، ‌استنباط رهبري شما و مديريت كشور شما و جامعه‌تان اين است كه جمهوري اسلامي را مي‌خواهيد.

– اكثريت قاطع ملت رأي دلخواه آزادش، جمهوري اسلامي بود و هست

– ما بايد شعار نه شرقي و نه غربي، جمهوري اسلامي را كه از اعماق روح و جانمان گفته مي‌شود حفظ كنيم.

در اينجا لازم است به دو نكته اشاره نمايم كه يكي قابل توجه است و ديگري قابل تأمل. نكته قابل توجه در اين زمينه اينست كه آيت‌الله بهشتي هرگز بر خلاف آنچه معتقد بود سخن نميگفت و آنچه در اين جملات آمده دقيقاً همان است كه در ضمير باطن ايشان وجود داشت.

و نكته قابل تأمل نيز اينكه از منسوبين شهيد بهشتي انتظار اينست كه در نقل مطالب به ويژه از كساني كه مواضع آنها در مواردي در تقابل با ديدگاه‌هاي شهيد بهشتي بود، جانب احتياط را رعايت كنند و هرچيز نادرستي را به آن شهيد مظلوم نسبت ندهند. فردي كه ناقل اظهارات مهندس بازرگان است اگر در اين نكته دقت كند كه اصولاً بهشتي به دليل آنكه در مجلس خبرگان قانون اساسي نقش محوري داشت و به عنوان “معمار نظام جمهوري اسلامي” خاري بود در چشم دشمنان اين نظام به شهادت رسيد، شايد در باره اين قبيل مطالب نادرست، اندكي ترديد به خود راه دهد.

مسيح مهاجري