بزرگداشت مقام علمي و معنوي برگزيدگان جامعه موجب بهره گيري از خدمات آنان در جهت رشد و توسعه و پيشرفت علمي است. بر اين مبنا دانشگاه مفيد با همكاري بنياد نشر آثار و انديشه هاي شهيد آيت الله دكتر بهشتي و با انگيزه تكريم مقام علمي و اجتماعي شخصيت ارزنده ايشان در سي امين سالگرد شهادت آن جاودانه تاريخ، مقدمات همايشي را با عنوان «نگاهي دوباره» فراهم آورد. حاصل اين تلاش مجموعه اي شد حاوي مقالات متنوع به قلم انديشمندان و صاحبنظران كه هر يك از زاويه ديد و فكر خود به ارزيابي جهات مختلف انديشه شهيد آيت الله دكتر بهشتي پرداخته اند.
اين مجموعه كه به تازگي از سوي انتشارات دانشگاه مفيد منتشر شده، در سه بخش تنظيم يافته است. بخش اول شامل پيام حضرات آيات موسوي اردبيلي و هاشمي رفسنجاني به مناسبت برگزاري همايش به انضمام متن دو سخنراني علمي از آقايان آيت الله دكتر سيدمصطفي محقق داماد و حجت الاسلام والمسلمين معاديخواه.
آيت الله محقق داماد ضمن تشريح ويژگي هاي علمي و اخلاقي حوزه هاي علميه قم در دوره آيت الله العظمي بروجردي به مصاديق آن اشاره مي نمايد. اين مصاديق شامل جديت و نشاط علمي طلاب و استادان در علم آموزي، برخورداري از يك مكتب فقهي منسجم، توجه به ساير حوزه هاي اسلامي، رصد تحولات جديد فرهنگي و تلاش براي پاسخگويي به نيازهاي روز اجتماع مي باشند.
حجت الاسلام والمسلمين معاديخواه نيز ضمن گفتارنوشته اي علمي با عنوان «انديشه و بيان شهيد بهشتي از نگاهي ديگر» ابتدا به ترسيم فضاي فكري و فرهنگي جامعه در سال هاي دهه 50 پرداخته، آنگاه با بيان ديدگاه هاي شهيد بهشتي و توان و درك ايشان در شناخت ضرورت ها و قدرت پاسخگويي بدان ها را با ذكر مثال هاي متعدد نشان مي دهد.
فصل دوم متشكل از 14 مقاله اجتماعي – سياسي با مقاله دكتر مجتبي اميري با عنوان «شهيد بهشتي، عقلانيت و الهيات رهايي بخش» آغاز مي شود. مولف در مقاله خود ضمن طرح نگراني ها و دلمشغولي هاي شهيد بهشتي در ارتباط با آسيب هايي كه اجتماع مسلمانان را تهديد مي كند، به نقل از ايشان رفع آسيب ها را در پايبندي به اصولي همچون اصل آزادي انسان مي شناساند. مقاله بعدي مطلبي به قلم سيد عليرضا حسيني بهشتي است كه ديدگاه شهيد بهشتي در ارتباط با ليبراليسم را دستمايه قرار داده و به شرح و ارزيابي نقد آيت الله دكتر بهشتي بر بي توجهي ليبراليسم كلاسيك به لزوم سازگاري آزادي و عدالت پرداخته است.
«قلمرو اجبار در حكومت اسلامي» عنوان مقاله پژوهشي ديگري است به قلم حجت الاسلام والمسلمين سروش محلاتي. در اين نوشتار براساس مباني كلامي شيعه كه «تكليف» را برمبناي قاعده «لطف» مبتني بر اراده آزاد انسان مي داند، در دفاع از اختيار انسان و اين كه نمي توان انسان را با زور وادار به انجام وظيفه كرد مگر در صورتي كه زندگي جمعي اقتضا كند، مطالب و حقايقي با استفاده از ديدگاه هاي شهيد بهشتي مطرح شده است. حجت الاسلام والمسلمين دكتر فيرحي با طرح و ارزيابي نظريه «امت و امامت» و برخي نظرگاه هاي حول و حوش آن در انديشه شهيد بهشتي، منعكس در قانون اساسي، تلاش نموده تفسير شهيد بهشتي در ارتباط با اين گونه مفاهيم را به دست دهد و نسبت رهبري با ولايت فقيه را با حاكميت ملي، قانون اساسي، احزاب، آزادي و حق انتخاب انسان مورد بررسي قرار دهد.
ساير مقالات بخش دوم كتاب است. بخش سوم شامل 6 مقاله تحقيقي پيرامون نظرگاه هاي اقتصادي شهيد آيت الله دكتر بهشتي است كه به بررسي و تحليل ماهيت پول و رابطه آن با ربا، نظريه عدالت اقتصادي، كار و فعاليت مولد مي پردازد و مولفه هاي اصلي نظام اقتصادي اسلامي و بانكداري اسلامي را از ديدگاه شهيد بهشتي به نظاره مي نشيند. بخش چهارم به ميزگردي با عنوان خطوط كلي روش شناسي شهيد بهشتي با محوريت دكتر فرشاد مومني اختصاص دارد كه ضمن آن، به مولفه هاي اصلي در روش شناسي شهيد بهشتي اشاره مي شود.