شهید بهشتی در هر دو عرصه فعالیت حزبی و قضایی دارای نوآوریها و مدیریت بدیعی بود که هنوز خلأ شخصیتی و مدیریتیاش در کشور احساس میشود
مهران کرمی / 7 تیر در حافظه جمعی ایرانیان بهعنوان روزی تاثیرگذار در انقلاب اسلامی و حوادث پس از این رویداد تاکنون در یادها مانده است. در این روز آیتالله سیدمحمد حسینیبهشتی رهبر حزب جمهوری اسلامی و جمع زیادی از اعضای این حزب که بسیاری از آنان نمایندگان مجلس، وزیران و دیگر مقامات سیاسی بودند، به شهادت رسیدند. حوادث سیاسی که منجر به این انفجار شد بخشی از تاریخ پرتلاطم ماههای اول انقلاب و رودررویی نیروها و جریانهایی است که در جریان پیروزی انقلاب به سلاحها و تجهیزات نظامی ارتش شاهنشاهی دست یافتند و این سلاحها پشتوانه ورود آنها به بازیهای سیاسی شد تا به جای آن که انرژی آزاد شده در اثر انقلاب اسلامی صرف ایجاد و تحقق دموکراسی و آزادیخواهی شود، برای حذف دیگر نیروها به کار گرفته شود.اما شهادت بهشتی تنها حذف فیزیکی رهبر بزرگترین حزب برآمده از انقلاب اسلامی نبود بلکه او رئیس دیوان عالی کشور و شورای عالی قضایی بهعنوان یکی از قوای سهگانه هم بود. شهید بهشتی در هر دو عرصه فعالیت حزبی و قضایی دارای نوآوریها و مدیریت بدیعی بود که هنوز خلأ شخصیتی و مدیریتیاش در کشور احساس میشود. کارآمدی و سلامت هر نظام سیاسی به کارکرد مثبت و تاثیرگذار نظام حزبی و نظام قضایی آن است.
نظام حزبی پیشنیاز ایجاد رقابت، شفافیت و مسئولیتپذیری سیاسی و تن دادن به قواعدی است که افزون بر برابری حقوقی شهروندان، برابری تفکرات و جریانهای سیاسی را در رقابت نیز تضمین میکند و از آنجا که احزاب دارای برنامه مدون برای رسیدن به قدرت هستند و پس از کسب قدرت نیز در برابر شعارهای خود و مطالبات رایدهندگان پاسخگو هستند ناگزیرند حداقل بایستههای یک نظام دموکراتیک را رعایت کنند. در نظام انتخاباتی مبتنیبر فعالیت و رقابت حزبی امکان نوسانهای سیاسی و هیجانی شدید خارج از نظام سیاسی به حداقل میرسد، از این رو افراد فاقد هویت و شناسنامه سیاسی نمیتوانند یکشبه و نیازموده همچنان که کشور در دولتهای نهم و دهم شاهد بود مدارج ترقی را بپیمایند و هزینههای جبرانناپذیری بر کشور تحمیل کنند که برطرف کردن تهدیدها و پیامدهای آن به این آسانی ممکن نباشد. در کنار رقابتپذیری و شفافیت در نهادهای تصمیمگیری که نقش احزاب و رسانهها در آن بیبدیل است، کارآمدی، روزآمدی، سلامت و صلابت دستگاه قضایی ضامن اصلی سلامت نظام اداری و سیاسی و جلوگیری از بروز پدیدههایی چون فساد سیاسی است؛ تا آنجا که صاحبنظران یکی از دلایل پیشرفت دموکراسی را در کشورهایی چون هندوستان که از نابرابری اجتماعی و فقر اقتصادی رنج میبرند، در دستگاه قضایی قوی این کشورها و اطمینان به غیرسیاسی و مستقل بودن آنها از منابع و مراکز قدرت میدانند. وجود دستگاه قضایی کارآمد در کنار قوانین روزآمد و با نیروی انسانی سرآمد و سالم که بتواند در برابر فشارهای سیاسی و اقتصادی و اعمال نفوذها از مراجع قدرت بایستد، ضامن سلامت یک نظام سیاسی است. مرحوم بهشتی اعتقاد ویژهای به تامین مالی قضات و دور کردن دامن آنها از آلایشهای مالی و سیاسی و ارتقای دانش آنها داشت. امروز دستگاه قضایی کشور همچنان به ایدهها و برنامهها و تفکر مدیریتی شهید بهشتی نیاز دارد.