1. Skip to Main Menu
  2. Skip to Content
  3. Skip to Footer
سایت "بنیاد نشر آثار و اندیشه های شهید آیت الله دکتر بهشتی" تنها منبع رسمی اخبار و آثار شهید بهشتی است

جلد چهارم «تاریخچه مبارزات اسلامی دانشجویان ایرانی در خارج از کشور» منتشر شد

این کتاب، دوره تاریخی مهر 1356 الی مهر 1357 را در برمی‌گیرد و همانند جلد سوم به جهت حجم زیاد و انبوه اسناد به دست آمده شامل فقط یک دوره از تاریخ اتحادیه می‌باشد. تحت تأثیر اوج‌گیری موج انقلاب در این ظرف زمانی، فعالیت‌های اتحادیه هم دوچندان گردید و حوادثی همچون درگذشت حاج‌آقا مصطفی خمینی، کشتار قم و تبریز، وقایع شهریور سال 1357 و … باعث گردید که اعضای اتحادیه هر آنچه در توان داشتند در جهت پیروزی این قیام ملی به کار برند که حاصل آن تلاش‌های بی‌وقفه (مسئولین و اعضای اتحادیه) را می‌توان در برگزاری تظاهرات مختلف، اعتصاب غذاهای گوناگون و صدور صدها اعلامیه و اطلاعیه و بخشنامه مشاهده نمود

جلد چهارم تاریخچه مبارزات اسلامی دانشجویان ایرانی در خارج از کشور «اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا (1344- 1360)» با تنظیم و تدوین مجتبی باقر نژاد منتشر شد.  مولف با ذکر این نکته که «نادیده انگاشتن تأثیر عمیق جریان‌های مذهبیِ خارج کشور در بازتاب مبارزات داخل و در نتیجه پیروزی انقلاب اسلامی به مثابه حذف رکنی از ارکان بدنه انقلاب است و گزافه نخواهد بود که اگر اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا و همچنین انجمن اسلامی دانشجویان در آمریکا و کانادا را به عنوان دو بازوی پرتوان نهضت دراین دو قاره پهناور بنامیم.» تاکید می کند: «به همین جهت امام خمینی(ره) به عنوان رهبر بی‌قید و شرط این حرکت، دائماً توجه ویژه‌ای به این دو سازمان داشتند. اما متأسفانه تا سال‌ها پس از انقلاب اسلامی تشریح نقش این بخش از تاریخ نهضت پنهان ماند. این در حالی بود که از همان سال‌های اولِ پس از پیروزی، فعالیت‌های سازمان‌های غیر مذهبی همچون کنفدراسیون با عناوین متفاوت چاپ، منتشر و تبلیغ گردید.»

Image0017

وی با داشتن چنین دغدغه‌ای در سال 1383 بر آن شد تا تاریخچه فعالیت‌های اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا را (هر چند ناقص) و حتی‌المقدور بدون دخل و تصرف مستند سازد.

جلد اول این مجموعه سال 1386 در 415 صفحه و جلد دوم سال 1388 در 431 صفحه توسط مؤسسه اطلاعات به چاپ رسید که اسناد به دست آمده از فعالیت‌های حدود 6 سال یعنی از سال تأسیس (1344) تا برگزاری نشست هشتم (بهار 1351) در جلد اول و از این تاریخ تا برگزاری نشست دوازدهم (مهر 1355) در جلد دوم تقدیم شد. با تورقی در این دو جلد می‌توان به تاریخ تأسیس این سازمان دانشجویی برپایه تفکرات اسلامی و مؤلفه‌هایی که این تشکیلات برای پیشبرد و استحکام اهداف خود برگزید، پی برد.

جلد سوم پس از یک وقفه 5 ساله در پایان سال 1392 به اتمام رسید که اسنادِ یک سال از فعالیت‌های اتحادیه یعنی دوره دوازدهم (مهر 1355 الی مهر 1356) را شامل می‌شد. در این دوره به موازات آغاز فراگیری عمومی نهضت در سراسر ایران، فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی اتحادیه هم رو به فزونی نهاد و وقایعی همچون درگذشت دکتر شریعتی، گسترشی مضاعف بر اقدامات سیاسی اتحادیه داشت. واقعه مهم دیگر این دوره که بازتاب بسیار گسترده‌ای از خود به جای گذاشت، اعتصاب غذای اعضای اتحادیه در «کلیسای سن‌مری» پاریس بود. از همین رو در جلد سوم ارائه اسنادِ به دست آمده، از دوره دوازدهم اتحادیه فراتر نرفت. این مجلد از اتمام مراحل فنی جهت انتشار در اسفندماه سال 1392 تحویل مؤسسه اطلاعات گردید. اما تا اواسط تیرماه 1393 به علت نوع نگرش به درج نام بعضی از شخصیت‌ها در اسنادِ ارائه شده در جلد سوم، روند چاپ کتاب تا مردادماه همان سال به تأخیر افتاد و نهایتاً با تبادل نظرهای مختلف و تغییراتی بسیار جزیی در متن، چاپ و منتشر شد.

کتاب پیش رو یعنی جلد چهارم، دوره سیزدهم (مهر 1356 الی مهر 1357) را در برمی‌گیرد و همانند جلد سوم به جهت حجم زیاد و انبوه اسناد به دست آمده شامل فقط یک دوره از تاریخ اتحادیه می‌باشد. تحت تأثیر اوج‌گیری موج انقلاب در این ظرف زمانی، فعالیت‌های اتحادیه هم دوچندان گردید و حوادثی همچون درگذشت حاج‌آقا مصطفی خمینی، کشتار قم و تبریز، وقایع شهریور سال 1357 و … باعث گردید که اعضای اتحادیه هر آنچه در توان داشتند در جهت پیروزی این قیام ملی به کار برند که حاصل آن تلاش‌های بی‌وقفه (مسئولین و اعضای اتحادیه) را می‌توان در برگزاری تظاهرات مختلف، اعتصاب غذاهای گوناگون و صدور صدها اعلامیه و اطلاعیه و بخشنامه مشاهده نمود.

مولف در پایان مقدمه مجدداً یادآور می‌گردد که اسناد ارائه شده در این مجلد و جلدهای گذشته نمایانر فقط بخشی از فعالیت‌های اتحادیه می‌باشد، زیرا این اسناد بسیار ناقص و مستلزم تکمیل می‌باشد که همت دوستداران تاریخ این مرز و بوم را طلب می‌کند. به همین رو، از این پس فصلی را پس از مقدمه کتاب به نام «اسناد به دست آمده» افزوده‌است تا پس از چاپ هر جلد چنانچه سند مهمی به دست آمد که مربوط به جلدهای گذشته باشد، آن را در این بخش درجه نماید.

به عنوان روح امانت‌داری ذکر این نکته ضروری است که درج بسیاری از اسناد ساواک در این مجلد، برگرفته از کتاب «اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان خارج از کشور به روایت اسناد، «چاپ مرکز اسناد انقلاب اسلامی است که به همت اکبر قاسملو تدوین گردیده است.


نسخه چاپی
دیدگاه‌ها