1. Skip to Main Menu
  2. Skip to Content
  3. Skip to Footer
سایت "بنیاد نشر آثار و اندیشه های شهید آیت الله دکتر بهشتی" تنها منبع رسمی اخبار و آثار شهید بهشتی است

گزارش کارگاه آموزشی «نگاهی دوباره»(۱) : زندگی و زمانه و پیوست نظر و عمل شهید بهشتی

در ابتدای این نشست علیرضا بهشتی فرزند آیت‌ الله شهید بهشتی با ارائه توضيحاتي راجع به اندیشه‌ها و دیدگاه‌های شهید بهشــتی در ابعاد مختلف، برخی از تجربیات زندگی ایشان را روايت كرد. بهشتی در سخنان ابتدایی خود محیط تولد شهید بهشتی را اینگونه ترســیم کرد: او در خانواده‌ای متولد شد که پدرش، ســید فضل الله مــردی روحانی و از مدرســان حوزه علمیــه اصفهان بــود و گاهی برای برپایی نمــاز جماعت به روستاهای پیرامون می‌رفت. معصومه بیگم خاتون‌آبادی دختر آیت الله مير محمدصادق خاتون‌آبادی نیز مادر شــهید بهشــتی بود و قرار گرفتن در چنین محیطــی از همان ابتدا از او یک مصلح ســاخت. در واقع شهید بهشتی از همان دوران نوجوانــی دغدغه اصلاح‌گری داشــت و از آنجا كه وضعيت موجود را نامناسب می‌ديد به دنبال تبيين وضعيت مطلوب بود. استاد دانشگاه تربیت مدرس افزود: از همین رو شهید بهشتی از سن چهار سالگی به مکتب رفت و به تحصیل علم پرداخت. سپس به دبستان دولتی ثروت که بعدها دهخدا نامیده شد، وارد شد. او دو سال دبیرستان خود را در دبیرستان سعدی (دانشکده ســوره کنونی) به اتمام رساند. پس از شهریور ۱۳۲۰، در سال دوم دبیرستان، همکاری‌اش با شاگردان مدرسه‌های دینی بیشتر شد و به طلبه شدن علاقه پیدا کرد. سرانجام در سال ۱۳۲۱ و در سن ۱۴ سالگی دبیرستان را رها کرد و به مدرسه صدر بازار رفت. بهشتی اضافه کرد: پدر در سال ۱۳۲۱ وارد مدرسه صدرشد و پس از آموختن ادبیات عرب، منطق، کلام و سطوح فقه و اصول، در سال ۱۳۲۵ راهی قم شد و به مدرسه حجتیه رفت. در قم خارج فقه و اصول را نزد سید محمد محقق داماد و امام خمینی فرا گرفت و در درس آیات بروجردی، سید محمد تقی خوانساری و حجت کوه کمره‌ای نیز حاضر می‌شد. بخشی از کفایه را نزد مرتضی حایری یزدی و بخش دیگر آن را به همراه مکاسب نزد محقق داماد خواند. درس منظومه منطق و کلام که در اصفهان نیمه‌کاره مانده بود، به دلیل کم بودن استاد فلسفه در قم ادامه نیافت و بیشــتر به فقه و اصول می‌پرداخت. در کنار تحصیلاتش در قم، همانند اصفهان، تدریس نیز می‌کرد و درآمد زندگی‌اش را از این راه برآورده می‌کرد. یک سال بعد به توصیه آیت الله العظمی بروجردی به همراه آقایان مرتضی مطهری و حسینعلی منتظری سفری تبلیغی به دورترین روستاهای کشور را آغاز کردند. یک ســال از شروع این سفرها نگذشته بود که مباحثه و آشــنايي ایشان با آقایان سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، محمد مفتح،‌ موسي شبيری زنجانی،‌امام موسی صدر، ناصر مكارم شيرازی، احمد آذری قمی، سيد مهدی روحانی، علی مشكيني اردبيلي و عبدالرحيم ربانی شــيرازی صورت گرفت.

فرزند شهید بهشتی در ادامه گفت: فعالیت‌های دکتر بهشتی با شرکت در جلسات «گفتار ماه» و انتشار مقالات آن جلسه‌ها در كتاب‌های «گفتار ماه» و «گفتار عاشورا» ادامه پیدا کرد. انتشار این مقالات با دریافت دیپلم ادبی ایشــان با شرکت در آزمون متفرقه همزمان شد. آزمونی که در نهایت ورود شهید بهشتی به دانشکده الهیات و علوم اسلامی را منتج و باعث شد پدر با کسب درجه عالی از عنوان پایان‌نامه خود، یعنی «بساطت یا ترکب جسم» با هدایت محمود شهابی خراســانی تحصیلاتش را به پایان برساند. بهشتی در رابطه با مبارزات و اندیشه‌های سیاســی آیت الله بهشتی اینگونه بیان کرد: هر چند که او در گردهمایی‌ها و نشســت‌های سیاســی نهضت ملی شدن صنعت نفت شرکت می‌کرد، اما با تشکیل کانون دین و دانش در قم به همراه آقای مفتح و به رهبری امام خمینی مبارزات اصلی خود را شروع کرد و پس از سخنرانی او در دانشگاه تهران، هسته‌ای پژوهشی برای پژوهش پیرامون حکومت اسلامی شکل گرفت. در همان زمان بود که ساواک او را از قم به تهران منتقل کرد. او اظهار داشت: در ابتدای سال ۵۴  بود که شهید بهشتی در ادامه فعالیت‌ها و سفرهای خود به اتهام اقدام علیه امنیت ملی بازداشــت شد و چند روزی را در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری گذراند. اما او هیچگاه دست از تلاش برنداشــت و یک سال پس از دستگیری تلاش‌هایی برای ایجاد هسته‌های تشکیلاتی انجام داد که به ایجاد جامعه روحانیت مبارز انجامید. در بهار ۱۳۵۷ و در اوج نارضایتی‌های مردم از حکومت وقت، سفری به اروپا و آمریکا داشت. هدف او در این سفر دیدار با دانشجویان و اساتید دانشگاه و هماهنگی حرکت‌های سیاسی گرو‌های باورمند به رهبری امام خمینی بود. پس از سفر امام به فرانسه نیز برای دیدار با او به پاریس رفت. در عاشــورای ۱۳۵۷پس از ســخنرانی بازداشت شد و مدت کوتاهی را در زندان اوین و کمیته مرکزی نگهداری شــد. در واقع او در جریان انقلابرابط میان سفارت آمریکا و انقلابیون مذهبی به رهبری امام خمینی بود که با اشغال سفارت آمریکا در تهران به دست دانشجویان موسوم به خط امام جزئیات بیشتری برای اثبات آن درز کرد، اما از انتشار جزئیات دقیق خودداری کردند. به هر حال انقلاب اسلامی پیروز و ایشان به عنوان دبیرشورای انقلاب انتخاب شدند. علیرضا بهشتی همچنین اشاره داشــت: روش و منش شهيد بهشــتي نشان می‌دهد که ایشان هیچگاه در انجام كارهای جمعی از مبانی انسان شناختی غافل نمی‌شــد. این موضوع را نه تنها در زندگی شخصی، بلکه در فعالیت‌های سیاســی ایشان هم می‌توان به وفور یافت. شهید بهشتی حتی در دیدگاه اقتصادی خود بر مشارکت با رویکرد اقتصادی تاکید داشتند و ایجاد تعاونی‌ها از نکات مورد توجه ایشان بود. به هر حال همه تلاش‌ها به اين منظور است كه انسان جاي براي رشد داشته باشد و بتواند ظرفيت‌های نهفته درون خود را شكوفا كند.

 

                        منبع: روزنامه آرمان امروز


دیدگاه‌ها