مساله اول، حقوق بشر

        در نشست « بازخوانی اندیش ههای اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و سیاسی شهيد بهشتي» مصطفی میراحمدی، عضو کمیسیون حقوق بشر به مساله حقوق بشر، حق و تکلیف از دیدگاه شهید بهشتی پرداخت و مساله را با طرح و پاسخگویی به سوالات مورد بررسی قرار داد. او در پاسخ به این سوال که حقوق بشر چیست و منظور از حقوق بشر چه چیز است گفت: پس از جنگ جهانی اول، سازمان ملل شکل گرفت و پس از جنگ جهانی دوم، جوامع بشری به فکر دلایل وقوع اتفاقات، جنگ‌ها و… افتادند. در پاسخ به این سوال، پاسخ‌های بیشماری با پشتوانه‌های فراوان می‌توان ارائه داد. متن و منشوری با عنوان منشور حقوقی مدنی و سیاسی تدوین شده است که از آن با عنوان نسل اول یاد می‌شود که شامل ۲۳ ماده بوده و بیان می‌دارد انسان‌ها فارغ از رنگ، مذهب و… حقوق مشترک دارند. این منشور با مخالفت کشورهای اسلامی رو‌به‌رو شده و پیامدهایی به بار داشت. میراحمدی افزود: در نسل دوم، حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کنار حقوق مدنی و سیاسی تدوین و پس از آن منشور تنظیم و قطعنامه تصویب شد و کشورها یکی پس از دیگری به آن ملحق شدند. او در ادامه با سخن از نسل سوم حقوق بشر که همانا حقوق همبستگی است، اضافه کرد: انسان‌ها فارغ از اینکه در کشور خود با مرزهای جغرافیایی معین زندگی می‌کنند دارای حقوقی هستند که همه انسا نها را به هم گره زده است که به عنوان مثال می‌توان از حق محیط زیست نام برد. عضو کمیسیون حقوق بشر در ادامه با طرح این پرسش که آیا حقوق بشر همین جا به پایان می‌رسد ادامه داد: این ابتدای راه است و تفسیر‌‌ها و تبیین‌های بسیاری در باب فوق صورت پذیرفته است. میراحمدی اضافه کرد: کشورهای مختلف در پذیرش تفسیرها و تبیین‌ها یکسان عمل نکرده و در خود آنها نیز انعطاف دیده می‌شود و قطعا استدلال فرهنگی و بومی کشورها باید به رسمیت شناخته شود و به مساله حقوق بشر تنها نگاه حقوقی نشده و بدون شک به حقوق بشر نگاه سیاسی نیز می‌شود. میراحمدی در ادامه با اشاره به محورهای چالش برانگیز حقوق بشر چهار محور اصلی حقوق زنان و کودکان و اقلیت‌های مذهبی و دینی را به همراه نمونه‌ها و مثال‌هایی مطرح و عنوان کرد: مرحوم بهشتی معتقد است وضعیت حاضر، وضعیت مطلوبی نیست و باید رشد کند. شهید بهشتی هر جا فرصتی یافته مبانی تئوری خود را در مورد انسان و حقوق و تکالیفش بیان کرده و در جواب به سوال اساسی خود در مورد تفاوت انسان با دیگر موجودات گفته است، انسان قدرت تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی دارد و بر اساس قدرت تجزیه تحلیل و جمع‌بندی، مبدع است. او در زمینه شرایط لازم این امر به آگاهی و همچنین آزادی اشاره کرده است. مبنای حقوق بشر کرامت ذاتی انسان است و این بدان معناست که انسان حق آزادی، انتخاب و خطا دارد. میراحمدی در پایان با اشاره به سخنان شهید بهشتی در مورد انسان خاطرنشان ساخت: شهید بهشتی معتقد است انسان با همان مبانی ابداع و تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی باید چیزی را دنبال کند و آن بحث امامت است و باید تمام قدرت‌ها را به‌کار گیرد که الگو بوده و پیرو نباشد.

منبع: روزنامه آرمان امروز